Prus Bolesław - Szkice i obrazki. T. 1

Szkice i obrazki

Niema tam perspektywy powietrznej, dzikie kształty występują ostro, pełno jest złudzeń i zdumiewających kontrastów.
Ludzkie oko traci wszelką miarę, odległości skracają się i wydłużają w sposób niemożliwy.
Przedmioty jaskrawe wyskakują naprzód, blade cofają się w tył, a stąd każdy twój krok, każda zmiana w położeniu słońca wśród tej martwej natury wywołuje pozorny ruch, istny
taniec upiorów.
Niema fam półcieni.
Z jednej strony skały jest upał nie do wytrzymania i powódź oślepiających blasków, z drugiej, zamiast cieniu — noc czarna jak smoła i zimno przechodzące wszelkie pojęcie.
Inna cudowna własność życia — dźwięk, również tam nie istnieje. Gdyby zawaliła się.
góra, uczułbyś tylko wstrząśnienie, ale nie usłyszałbyś nawet takiego szmeru, jaki u nas wydaje przelatujący komar.
Ale góry tam nie walą się; co kiedy miało rozsypać się i upaść, już upadło i dziś panuje taka cisza, że przy niej bicie pulsu w skroniach wydawałoby się człowiekowi podobnem
do bicia piorunów, nie gdzieś na zewnątrz, tylko w nim samym.
Słowem, księżyc — to państwo śmierci, ale w formie tak złowrogiej, jaką ledwie możemy odgadnąć.
U nas, po śmierci zaczyna się rozkład, czyli nowe życie: tara wcale niema rozkładu.
Gdyby od nas na księżyc przeniesiono zwierzęta- i rośliny, zmarłyby w ten sposób, że — natychmiast wyschłyby.
Ale ich kształty i niektóre barwy, nie ulegając zmianie, po tysiącach lat zostałyby tem, czem w pierwszej chwili: widmami zwierząt i roślin.
W bocznej alei przesunęło się dwoje ludzi, rozmawiających półgłosem:
— Śliczny księżyc!... Czy pan nie lubi księżyca?
— Wolę oczy pani przy jego blasku.
— A w dzień?..
. Odpowiedzi nie dosłyszałem.
Guwerner popatrzył na nich, pokiwał głową i mówił dalej:
— A jednak księżyc dawniej żył.
Posiadał wodę, atmosferę, niewątpliwie jakieś istoty rozwijające się i czujące. Lecz — umarł.