Prus Bolesław - Szkice i obrazki. T. 1

Szkice i obrazki

Wyznaję, że zastanowił mnie ten szczególny wykład astronomii, w którym fantastyczne przywidzenia pomieszały się z dokładnemi wiadomościami.
Uderzyła mnie też pewna sprzeczność.
— Drogi panie — odezwałem się.
— Powiedziałeś, że księżyc umarł, a jednak obecne zmiany Iunacyi tłumaczysz tęsknotą księżyca do ziemi. Jak to pogodzić"?
Pokiwał głową i odparł:
— Bo widzisz pan i zapamiętaj to sobie, że na świecie "wszystko umiera wyjąwszy — tęsknoty.
" Czuję, że i ja, gdybym umarł tu, między wami, tęskniłbym nawet w grobie. Zdaje mi się, że kości moje wyszłyby z ziemi i patrzyły tam...
Wskazał ręką na zachód.
Pojąłem, że stary guwerner dotknął jakiejś rany swego serca i zamilkłem.
On poruszył się na ławce, jakby chcąc mnie pożegnać.
Widocznie jednak rozmyślił się i nagle rzekł tonem pytającym:
— Pan wie, jak dawno nie byłem we Francyi?.. Trzydzieści lat. Trzydzieści lat nie widziałem swego kraju...
— dodał zmienionym głosem.
Teraz domyślasz się pan, dlaczego zajmuje mnie wieczne tułactwo księżyca i skąd go tak dobrze rozumiem.
Nie wiem zresztą, czy od tęskni; ale to pewna, że ja... za moją ziemią...
Wymówił to prawie szeptem i odwrócił się odemnie.
Długa chwila upłynęła, zanim uspokoił się o tyle, że mógł opowiadać dalej.
— Opowiem panu — rzekł — dzieje, chwilami nieprawdopobne, a jednak dosyć zwyczajne. Dowiesz.
się, w jaki sposób martwy świadek naszych nocy, księżyc, kojarzył się z memi nieszczęściami
i jak wygląda siła odśrodkowa w życiu ludzkiem.
Zapalił cygaro i mówił.
— Z upodobania i ukształcenia jestem pedagogiem.
Jeszcze będąc w szkołach, kiedy moi koledzy, w czasie rekreacyi, bawili się w wojsko lub w teatr, ja uczyłem czytać dzieci naszych służących.
Skończywszy zaś uniwersytet, po prostu utonąłem w pracy nauczycielskiej.
Na nieszczęście miałem dwie wady.