Prus Bolesław - Szkice i obrazki. T. 1

Szkice i obrazki

Niebo to ogród pełen nieśmiertelnych kwiatów.
Przykre więc ogarnia człowieka rozczarowanie, gdy dowie się, że wśród gwiazd kipiących światłem i życiem, w dodatku najbliżej ziemi, wałęsa się olbrzymie cielsko trupa,
który miliony lat oczekuje pogrzebu i nie może się go doczekać. To nasz księżyc, o ten sam...
I wskazał ręką na jasną tarczę, która zdawała się uśmiechać smutno.
— Trup?.
.. — szepnąłem. — Chyba za silny to wyraz.
— Za słaby! — przerwał guwerner.
— Spojrzyj pan na światło księżyca — silne i zielonawe, jak zgnilizna, Przypatrz się ogólnym zarysom jego kształtu, co zobaczysz?...
Puste oczodoły, zaklęśnięty nos, usta bez warg i zębów...
A jednak i taka powierzchowność mogłaby wydać się piękną w porównaniu z tem. co teleskop odkrył na księżycu.
W najdzikszych okolicach podbiegunowych, w najbardziej osławionych jaskiniach ziemskich, nie spotkasz tak odrażających widoków, jakie przedstawia księżyc.
Spojrzyj na którąkolwiek z jego okolic. Co znajdziesz? Pustynię, bez śladu trawy, nawet pleśni, zasypaną rumowiskami, podziurawioną czeluściami wygasłych wulkanów.
Zechcesz z niej uciec? — nie puszczą cię łańcuchy gór, sięgających ośmiu wiorst wysokości.
Jedne z nich są jak olbrzymie sople lodu, inne jak pierścienie, inne jak prostopadlne ściany. A wszystko to spękane, połamane, podruzgotane i nad wszelki wyraz posępne.
Gwałtem odrywasz się od tych widoków i wznosisz oczy ku niebu, myśląc, że jego szafir ukoi ci znękaną duszę. Daremne wysiłki, tam niema ukojenia!
Z powodu braku powietrza niebo jest czarniejsze od kiru, na tle którego pali się słońce, jak pożar i gwiazdy, jak grobowe pochodnie.
Nie szukaj tam gry kolorów.
Słońce wschodzi bez zorzy, płonie czternaście dni bez przerwy, a potem znowu na czternaście dni pogrąża się w czarną otchłań.
Sam jego blask służy tylko do uwydatnienia okropności widoków.