Prus Bolesław - Szkice i obrazki. T. 1

Szkice i obrazki

Niegdyś żółta była bardzo rozległą, lecz powoli sąsiadka wyparła ją i zajęła jej miejsce.
A spojrzyj na zieloną — jak siwa sąsiadka zapuszcza w nią zagony, ile na zielonem tle widać szarych pasków, punktów i kęp?... ___.
— To coś jak między ludźmi — wtrąciłem.
— No, nie — odparł botanik. Społeczeństwom tym brakuje języka, sztuk, nauk, świadomości, uczuć; słowem — brakuje im dusz i serc, które my ludzie posiadamy.
Wszystko się tu dzieje na oślep, mechanicznie, bez sympatyi i bez antypatyi.
W kilka lat później znalazłem się obok tego samego kamienia w nocy i, przy świetle księżyca, przypatrywałem się zmianom jakie zaszły w formach i rozmiarach różnych pleśni.
W tem ktoś mnie trącił. Był to mój botanik. Prosiłem go. ażeby usiadł; ale on stanął przedemną w ten sposób, że zasłonił księżyc i coś szepnął bezdźwięcznym głosem.
Sybilla, ławka i kamień znikły. Uczułem dokoła siebie mdłą jasność i niezmierną pustkę.
Gdym zaś odwrócił głowę na bok, ujrzałem niby szkolny globus, błyszczący słabem światłem, tak wielki, jak ów kamień, obok którego byliśmy przed chwilą.
Globus zwolna obracał się, ukazując coraz to nowe okolice. Oto ląd azjatycki z małym półwyspem Europą; oto Afryka, obie Ameryki...
Wpatrzy wszy się lepiej, dostrzegłem na zamieszkałych ladach takie same plamy szare, siwe, zielone, żółte i rude jak na kamieniu.
Składały się one z mnóstwa nikłych punkcików, napozór nieruchomych, w istocie ruszających się bardzo leniwie: pojedyńczy punkt posuwał się co najwyżej o dwuminutowy łuk w
ciągu godziny i to nie w linii prostej, lecz jakby wahając się około właściwego sobie środka ruchu.
Punkty łączyły się, rozdzielały, ginęły, występowały na powierzchnię globu; lecz wszystkie te zjawiska nie zasługiwały na szczególną uwagę.