Prus Bolesław - Szkice i obrazki. T. 1

Szkice i obrazki

Nawet wiatr, zamiast szumieć między gałązkami wierzbiny, tłukł się o nieskończenie długi szereg słupów, albo, w telegraficznych dzwonkach płakał jak zabłąkana sierota.
To już nie ta ziemia, którą przed pół wiekiem opuścił!..
Na dworcu zadzwoniono. Pułkownik ledwie zdążył zająć miejsce w wagonie — i pociąg ruszył.
Przez całą drogę starzec rozglądał się, chcąc choć jakąś niejakąś nitkę nawiązać między rzeczywistością i wspomnieniami. Daremna praca.
Inny kraj leży na dnie duszy, inny przed oczyma. Chłopi bez sukman, żydzi bez lisich czapek, domy bez drzew, ziemia bez lasów. Nie był nawet pewny, czy ptaki nie straciły głosu.
Do Warszawy przyjechał już późno wieczór i umieścił się w drugorzędnym hotelu, który z pozoru przypominał dawne "zajazdy". Lecz i tu spotkało go rozczarowanie.
Zamiast prostych sprzętów, obitych włosieniem albo skórą, jakie bywały za jego czasów, zastał modne meble, obrazy kobiet z półświatka, popsute elektryczne dzwonki i służbę w
poplamionych frakach. Nie był to już stary "zajazd", ale zagraniczny hotelik w złym gatunku.
Przespawszy noc jako tako, pułkownik od rana wyszedł na miasto.
Wziął dorożkę i kazał obwozić się po wszystkich znanych niegdyś ulicach. Niepojęte zmiany...
Znikły wysokie, w białe i czerwone pasy malowane, słupy latarniowe, znikły dworki i rozległe ogrody a miejsce ich zajęły szeregi ogromnych kamienic, zbudowanych po większej
części bez ładu i smaku. Nawet tam. gdzie za jego czasów polowano na dzikie kaczki, stało dziś miasto duże, ruchliwe, ale — jakieś inne...
Ludzi zupełnie nie poznawał, ani z ubiorów, ani z fizyognomii.
Co dziwniejsza: chwilami raziło go to, że nie słyszy gwaru francuskich rozmów, do których przez pół wieku nawykło ucho!
Po tej przejażdżce uczuł pustkę jeszcze większą niż we Francyi i postanowił wejść w towarzystwo ludzi.